Khi ta chấp vào cái “có,” ta lầm tưởng rằng mọi thứ tồn tại một cách vững bền, chắc chắn, để rồi khi nó tan biến, ta lại đắm chìm trong đau khổ, hoang mang. Khi ta chạy theo cái “không,” ta lại rơi vào vực sâu của sự phủ định, nghi ngờ, cảm giác trống rỗng và vô vọng.
Nhưng ngay trong khoảnh khắc ấy, nếu ta tỉnh thức, nếu ta nhận ra tánh thấy của chính mình, ta sẽ nhận ra bản chất chân thật của mọi hiện tượng – cái tánh thấy ấy chính là Tánh Phật, là sự tỏ ngộ mà bao người tìm kiếm. Khi tánh thấy ấy bừng sáng, mọi chấp trước vào “có” và “không” đều tan biến như làn sương sớm gặp ánh bình minh. Khi đó, mọi khái niệm hai đầu đều trở nên vô nghĩa, chỉ còn lại sự an nhiên, tự tại giữa dòng đời biến động.
Vượt thoát khỏi những ràng buộc của tam giới – dục giới, sắc giới, và vô sắc giới – tâm ta không còn vướng bận, không còn bị hạn chế bởi bất kỳ khuôn khổ nào. Nhờ đó, ta bước vào một cảnh giới tự do tuyệt đối, nơi mà sự hiểu biết và trí tuệ Bát nhã chiếu sáng mọi điều, từ những vi tế nhất đến những huyền nhiệm nhất.
Tánh Phật
Sự tự tại ấy không phải là trạng thái lạnh lùng hay vô cảm, mà là một trạng thái tịch tĩnh, sáng ngời, nơi mà sự hiểu biết viên mãn, trí tuệ chân thật thấu suốt mọi lẽ. Trong cái tịch tĩnh ấy, mọi pháp đều trở nên nhiệm mầu, không phải vì chúng đặc biệt hay kỳ lạ, mà bởi vì chúng hiển lộ bản chất chân thật, không bị che mờ bởi bất kỳ vọng tưởng nào.
Khi đạt đến tánh Phật tự tại, ta sống trong đời mà không bị đời trói buộc. Ta tự do đi lại giữa nhân gian mà không còn luyến ái hay dính mắc. Trong sự an nhiên ấy, mọi thứ đều trở nên sáng tỏ, mọi hành động đều trở nên thanh tịnh, và mọi khoảnh khắc đều là một biểu hiện của Pháp, của sự chân thật và nhiệm mầu của cuộc sống.
Như dòng sông cứ mãi chảy về biển cả, ta cứ thong dong trên con đường giác ngộ, để một ngày kia, trong sự tự tại vô biên, ta sẽ nhận ra rằng mình chưa từng rời xa biển lớn, chưa từng lạc mất Tánh Phật trong chính mình.
Chấp có thực ra chẳng có đâu,
Theo không lạc mãi lối u sầu.
Tánh thấy tức là Phật tỏ ngộ,
Rõ rồi bỏ hết chấp hai đầu.
Vượt thoát tam giới, tâm không ngại,
Tự tại hành thâm bát nhã sâu
Trí tịnh sáng soi viên mãn thấu,
Tịch tĩnh, sáng ngời Pháp nhiệm mầu.
