Diện tích Bắc Kạn là 4.860 km2, theo số liệu chính thức của Tổng cục Thống kê, rộng thứ 31 trong số 63 tỉnh, thành của Việt Nam.
Các tỉnh giáp ranh với Bắc Kạn:
Tỉnh Bắc Kạn nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam và giáp ranh với các tỉnh sau:
- Phía Bắc:
Tỉnh Cao Bằng. - Phía Đông:
Tỉnh Lạng Sơn. - Phía Nam:
Tỉnh Thái Nguyên. - Phía Tây:
Tỉnh Tuyên Quang.
Các đơn vị hành chính của tỉnh Bắc Kạn:
Tỉnh Bắc Kạn được chia thành 8 đơn vị hành chính, bao gồm 1 thành phố và 7 huyện. Cụ thể như sau:
1. Thành phố
- Thành phố Bắc Kạn (là tỉnh lỵ, trung tâm hành chính, chính trị, kinh tế và văn hóa của tỉnh).
2. Các huyện
- Huyện Ba Bể
- Huyện Bạch Thông
- Huyện Chợ Đồn
- Huyện Chợ Mới
- Huyện Na Rì
- Huyện Ngân Sơn
- Huyện Pác Nặm
Đặc điểm địa hình trên diện tích Bắc Kạn:
Tỉnh Bắc Kạn nằm ở vùng Đông Bắc Việt Nam, có đặc điểm địa hình chủ yếu là đồi núi thấp, xen kẽ với các thung lũng và đồng bằng nhỏ hẹp. Địa hình đa dạng của Bắc Kạn tạo nên sự phong phú về cảnh quan thiên nhiên và tiềm năng phát triển kinh tế. Dưới đây là các đặc điểm địa hình chính của tỉnh:
1. Địa hình đồi núi thấp
- Chiếm phần lớn diện tích: Bắc Kạn có địa hình chủ yếu là đồi núi thấp, với độ cao trung bình từ 500-800 mét so với mực nước biển.
- Một số khu vực núi cao hơn như núi Phia Boóc (cao khoảng 1.535 mét) ở huyện Ngân Sơn.
- Địa hình đồi núi chủ yếu được phủ xanh bởi rừng tự nhiên và rừng trồng, tạo nên vùng sinh thái quan trọng.
2. Thung lũng và đồng bằng nhỏ
- Xen kẽ giữa các dãy núi là các thung lũng hẹp, nơi tập trung dân cư và phát triển sản xuất nông nghiệp.
- Các thung lũng ven sông và suối như thung lũng ven sông Năng (khu vực hồ Ba Bể) rất phù hợp cho trồng lúa và cây hoa màu.
3. Hệ thống sông ngòi và hồ nước
- Bắc Kạn có hệ thống sông suối dày đặc, như sông Cầu, sông Năng, sông Chợ Mới, đóng vai trò quan trọng trong cung cấp nước, tưới tiêu và giao thông.
- Hồ Ba Bể: Một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn và đẹp nhất Việt Nam, nằm ở trung tâm công viên địa chất toàn cầu UNESCO. Hồ có vai trò quan trọng về sinh thái, du lịch và nguồn nước ngọt.
4. Đất đai và địa chất
Đất đai ở Bắc Kạn chủ yếu là đất feralit trên đá mẹ phong hóa, phù hợp cho phát triển rừng và một số loại cây công nghiệp dài ngày.
- Khu vực ven sông suối có đất phù sa màu mỡ, thích hợp cho nông nghiệp.
5. Địa hình vùng karst (đá vôi)
- Bắc Kạn có nhiều khu vực địa hình karst, đặc biệt là ở khu vực hồ Ba Bể và các huyện như Chợ Đồn, Ba Bể.
- Địa hình này tạo ra nhiều hang động, thác nước, và cảnh quan đặc sắc, như động Puông, thác Đầu Đẳng, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch.
6. Khí hậu và tác động địa hình
- Địa hình đồi núi tạo nên khí hậu mát mẻ, đặc biệt ở các vùng núi cao. Tuy nhiên, địa hình chia cắt mạnh cũng gây khó khăn trong phát triển giao thông và kết nối giữa các vùng.
