Nằm trên đường Quang Trung, khu vực trung tâm TP.Vinh (Nghệ An), Tùng Lâm Diệc Cổ – nơi người dân ở đây quen gọi là chùa Diệc, từng một thời là niềm tự hào của người dân. Tên chùa được mượn ý trong kinh Phật, “diệc bộ diệc xu” nghĩa là cùng bước theo cùng chạy theo.
Từ lâu, chùa Diệc là trung tâm tu học, tín ngưỡng tâm linh bậc nhất TP.Vinh. Ngôi chùa gắn liền với bao biến thiên lịch sử, trải qua thời gian ngôi chùa chỉ còn lại cổng tam quan và hai tấm bia đá.
Tam quan cao ước chừng 10m, gồm 3 tầng, được xây bằng gạch và xi măng có khảm sành. Hiện tam quan đã lộ vẻ tiêu điều, nhiều mảng vôi vửa nứt nẻ rơi rớt.
Chung quanh thành tam quan đều có các bức hoành, câu đối, nhưng trải qua lâu ngày, bị gió mưa làm xói lở và cây cối che phủ nên phần nhiều chữ không đọc được. Những khảm sành cũng bị hư hỏng nặng.
Bên trong tam quan có 2 tấm bia đá cao chừng 2m, rộng 1m đều có hoa văn rất đẹp. Bên trên các tấm bia đá này được khắc bằng chữ Hán còn khá rõ nét.
Tượng phật được đặt trên tam quan.
Tuy chùa nằm ngay ở trung tâm thành Vinh, nhưng bước vào chùa, du khách bỗng có cảm giác êm ả, thanh tịnh đến lạ thường.
Về nơi cửa Phật, giữa không gian thanh tịnh, trong hương hoa mộc, sắc màu của đèn hoa khiến du khách cảm thấy lòng nhẹ nhàng, thanh thản, bỏ lại phía sau bao vất vả trong cuộc mưu sinh.
Trước những giá trị lịch sử của ngôi cổ tự, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của người dân, năm 2013, UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định phục hồi chùa Diệc.
Theo quy hoạch, dự án trùng tu, xây dựng chùa Diệc được xây dựng trên di tích cũ với diện tích khuôn viên hơn 8.000m2. Trong đó, 5 tòa nhà chính được xây dựng hơn 1.200m2 và nhiều hạng mục khác. Đến nay một số các hạng mục đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Chính điện được xây mới thừa kế những nét kiến trúc văn hóa truyền thống của dân tộc và có những nét khác biệt so với các chùa khác. Chính điện chùa Diệc được xây dựng trên diện tích hơn 1.100m2, chia làm ba tầng, chiều cao tổng thể là 27m.
Bên trong chính điện chùa Diệc vừa mới hoàn thành.
