Một nghiên cứu mới đây cho thấy, cha mẹ cho phép trẻ chơi một cách an toàn với các vật dụng trong nhà như thìa gỗ, thùng giấy các tông hoặc hộp nhựa có thể thúc đẩy sự phát triển của trẻ.
Chơi cùng các vật dụng trong nhà giúp thúc đẩy sự phát triển của trẻ nhỏ. Nguồn ảnh: Pexels
Ở giai đoạn chập chững biết đi, việc vui chơi của trẻ không chỉ đơn thuần là giải trí, nô đùa mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc học hỏi khám phá thế giới xung quanh.
Mặt khác, theo một nghiên cứu mới đây cho thấy, cha mẹ cho phép trẻ chơi một cách an toàn với các vật dụng trong nhà như thìa gỗ, thùng giấy các tông hoặc hộp nhựa có thể thúc đẩy sự phát triển của trẻ.
Việc vui chơi với trẻ không chỉ mang tính giải trí mà còn giúp trẻ khám phá thế giới diệu kỳ xung quanh. Nguồn ảnh: Pexels
Tiến sĩ Catherine Tamis-LeMonda – tác giả chính của nghiên cứu trên đồng thời là giáo sư chuyên ngành Tâm lý ứng dụng tại Đại học New York nói rằng: “Trẻ sẽ thật vui vẻ khi chơi cùng đồ gia dụng an toàn, giấy, gối và những chiếc hộp”.
Vui chơi giúp trẻ thỏa sức sáng tạo. Nguồn ảnh: Pexels
Tiến sĩ Tamis-LeMonda chia sẻ, phụ huynh không nên quá lo lắng việc trẻ vui chơi cùng đồ dùng trong nhà. Thực chất trẻ đang khám phá cuộc sống xung quanh chúng. Việc trẻ hồ hởi, tò mò khám phá thể hiện khả năng thích nghi cao. Đây là điều cha mẹ đáng mong đợi ở con trẻ.
Bạn có thể biến những đồ dùng trong nhà thành đồ chơi, giúp trẻ tăng tính tò mò hiếu kỳ. Việc để trẻ tự do khám phá còn được gọi là chơi tự do. Vậy chơi tự do có ý nghĩa như thế nào trong hành trình lớn lên của bé và cha mẹ nên làm gì để đồng hành cùng trẻ, hãy theo dõi tiếp bài viết nhé!
Chơi tự do là gì và tại sao chơi tự do lại quan trọng đến vậy?
Chơi tự do là một thuật ngữ để mô tả những trò chơi không theo sự hướng dẫn của người lớn ngoài những món đồ được lựa chọn sẵn. Về cơ bản, trẻ sẽ tự quyết định xem chúng muốn chơi gì và trong thời gian bao lâu. Hoạt động được tính thời gian hoặc có sự hướng dẫn của người lớn không được xếp vào loại chơi tự do. Hiệp hội các nhà giáo dục và thể chất Mỹ (SHAPE America) khuyến nghị rằng, trẻ trong độ tuổi mầm non nên tham gia vào một số trò chơi tự do tối thiểu 1 giờ mỗi ngày.
Để giúp con hoạt động vui nhộn và sáng hơn, ba mẹ có thể bé chơi một số loại đồ chơi giấy.
Chơi tự do là một thuật ngữ để mô tả những trò chơi không theo sự hướng dẫn của người lớn ngoài những món đồ được lựa chọn sẵn. Nguồn ảnh: Pexels
Đối với những trẻ lớn hơn, chơi tự do là cơ hội để giúp bé phát huy trí tưởng tượng và nuôi dưỡng khả năng sáng tạo vô hạn. Với những trẻ nhỏ hơn, chơi tự do là nền tảng quan trọng để bé có thêm hiểu biết về cơ thể và khám phá cuộc sống xung quanh.
Tiến sĩ Laurel Bongiorno, chủ nhiệm khoa Nghiên cứu Giáo dục và Con người của trường Cao đẳng Champlain tại bang Vermont (Hoa Kỳ) nói rằng, “Trò chơi không giới hạn góp phần quan trọng vào sự phát triển và trưởng thành của trẻ nhỏ. Cha mẹ hãy cho phép trẻ tự chơi với những thứ chúng thích, thỏa sức tưởng tượng, khám phá bằng các giác quan, xây dựng ý thức về bản thân và sự tự chủ.”
Cha mẹ hãy cho phép trẻ chơi những món đồ chúng thích. Nguồn ảnh: Pexels
Theo lời tiến sĩ Tamis-LeMonda, một số cha mẹ bị rơi vào một cái bẫy chống lại bản năng tự nhiên của trẻ, vốn dĩ trẻ ưa khám phá những vật mới lạ trong khoảng thời gian ngắn. Họ tin rằng thay vì để trẻ chơi tự do, họ cần dạy trẻ cách nâng cao tinh thần tập trung. Bà lập luận, một số cha mẹ đang áp đặt kỳ vọng lên con trẻ như những gì họ đã trải qua thời mẫu giáo – ngồi yên, nghe cô giáo kể hết cuốn truyện này, chuyển sang hoạt động kế tiếp trong 20 phút.
Đừng quá lo ngại việc trẻ quậy phá. Nguồn ảnh: Pexels
Tiến sĩ Tamis-LeMonda bày tỏ quan điểm, “Cha mẹ nên hoan nghênh việc trẻ tự học cách di chuyển cơ thể, khám phá những đồ vật, và ý thức được việc đang làm. Đây là nền tảng góp phần giúp trẻ thêm cởi mở, yêu thích các hoạt động trong cuộc sống hàng ngày.”
Bên cạnh đó tiến sĩ cũng khuyên, cha mẹ thay vì khuyến khích trẻ chơi với một món đồ chơi lâu hơn, hãy để bé khám phá đa dạng các loại vật dụng một cách an toàn. Điều này có thể hỗ trợ bé phát triển tốt hơn.
Việc khám phá các vật dụng to nhỏ, nặng nhẹ khác nhau giúp đôi tay trẻ thêm linh hoạt. Nguồn ảnh: Pexels
Việc khám phá các loại vật dụng to nhỏ, nặng nhẹ khác nhau sẽ dạy cho trẻ cách cầm nắm, làm chủ bàn tay. Điều này sẽ trở nên quan trọng và cần thiết khi trẻ học những kỹ năng khác, ví dụ như cách cầm bút chì. Theo tiến sĩ Tamis-LeMonda, “Những thứ trẻ thích chơi và khám phá càng đa dạng, trẻ càng thuần thục kỹ năng vận động tinh và kỹ năng vận động thô, đây là điều quan trọng khi trẻ đến tuổi đi học.”
Làm thế nào để khuyến khích trẻ chơi tự do
Mặc dù chơi tự do là hoạt động không có sự hướng dẫn của người lớn, trẻ sẽ tự do làm chủ, nhưng có những phương pháp cha mẹ có thể sử dụng để phát triển thêm kiểu chơi này. Tiến sĩ Bongiorno giải thích, “Đưa ra sự chọn lựa cho trẻ thay vì đưa cho trẻ một một món đồ để chơi là cách cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chơi tự do.”
Cha mẹ hãy bố trí các món đồ chơi cho trẻ sơ sinh hoặc vật dụng khác nhau để trẻ an toàn khám phá vui chơi. Với trẻ sơ sinh, đồ chơi có thể là những con thú nhồi bông đầy màu sắc. Còn đối với trẻ chập chững biết đi, lựa chọn đồ chơi cho bé có thể là đất nặn, xe đồ chơi, đồ chơi robot…
Tiến sĩ Tamis-LeMonda cũng khuyên, cha mẹ có thể suy nghĩ về việc đưa ra những đồ chơi hoặc vật dụng có kích cỡ, trọng lượng, âm thanh và cấu tạo khác nhau như là nước, đất sét hay cát để kích thích các giác quan và sự thích thú của trẻ. Tuy nhiên, để tránh làm gián đoạn cuộc chơi, bạn có thể chỉ vào những thứ trẻ đang chơi và đang cầm trên tay để khuyến khích khả năng hiểu ngôn ngữ của trẻ.
Trẻ cần được chơi một cách vui vẻ. Nguồn ảnh: Pexels
Cuối cùng, trẻ cần được vui vẻ trong suốt thời gian chơi đùa. Tiến sĩ Peter Gray – chuyên gia nghiên cứu tâm lý tại Đại học Boston đồng thời là tác giả của cuốn sách “Tự do để học” nói rằng, “Chơi nghĩa là hoạt động vui vẻ, trẻ được tự do lựa chọn và tự định hướng. Về bản chất, trẻ luôn chơi một cách rất tự nhiên từ khi còn nhỏ.”
Khuyến khích trẻ chơi tự do không có nghĩa là cha mẹ bỏ mặc không để ý tới bé. Mặc dù bé phụ trách chọn lựa những món đồ chơi nhưng cha mẹ nên thiết lập vùng an toàn để bé chơi trong đó.
Phát huy công dụng của những đồ dùng trong nhà
Theo nghiên cứu gần đây nhất, đồ chơi và vật dụng trong nhà đều tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ mới biết đi học tập và phát triển. Cho trẻ chơi các vật dụng khác nhau đã được khoa học chứng minh có thể giúp trẻ phát triển nhận thức, kỹ năng tinh và thô, hỗ trợ sức khỏe tinh thần và tăng khả năng nhận thức về ngôn ngữ của trẻ.
Đồ chơi và vật dụng trong nhà đều tạo điều kiện giúp bé thỏa sức khám phá, sáng tạo. Nguồn ảnh: Pexels
Tiến sĩ Tamis-LeMonda khẳng định bạn có thể làm điều này mà không cần tốn kém mua đồ chơi đắt tiền. Bà nói, “chúng ta luôn nghĩ trẻ con sẽ ngồi xuống chơi với những đồ chơi mới nhất được lâu nhất, nhưng không phải vậy, chưa đầy 5 phút sau, trẻ đã gạt món đồ đó sang một bên. Trong khi đó, các bé luôn thích đi lại khám phá những điều mới lạ về môi trường sống xung quanh. Chúng có thể lục lọi ngăn tủ, nghịch vung chảo hoặc cuộn giấy vào tay.”
Theo tiến sĩ Bongiorno, trẻ sẽ bị thu hút bởi những đồ vật mà chúng thấy bạn đang sử dụng. Bà chia sẻ, “Đôi khi chúng nghịch những lá thư trên bàn, chơi với miếng pizza hay mẩu bánh mì. Có lúc chúng xếp những chiếc hộp. Bạn biết đấy, chai lọ, nồi chảo, hộp nhựa, thìa gỗ và rất nhiều đồ dùng nhà bếp khác trẻ đều thích khám phá.”
Một chiếc thùng giấy bỏ đi lại trở thành món đồ để trẻ phát huy trí tưởng tượng. Nguồn ảnh: Pexels
Biến vật dụng trong nhà trở thành những món đồ chơi thú vị
Cùng với những đồ chơi phù hợp lứa tuổi, việc để trẻ chơi những vật dụng trong nhà dưới đây sẽ giúp kích thích bản năng tự nhiên của trẻ phát triển để khám phá và vui chơi:
- Chai lọ và chảo
- Cuộn khăn giấy
- Thùng các tông
- Thùng nhựa
- Gối và đệm
- Mũ, giày, găng tay và quần áo khác
- Thìa gỗ
- Khăn choàng lụa hoặc khăn vải nhiều màu sắc khác
Những mẹo giúp trẻ vui chơi an toàn và lành mạnh
Đối với trẻ nhỏ, mọi thứ trong nhà đều có thể trở thành đồ chơi. Vì vậy, những món đồ nguy hiểm cần phải để xa tầm với của trẻ. Tiến sĩ Tamis-LeMonda nhấn mạnh việc cần thiết phải giữ an toàn cho trẻ, bởi vì từng có trẻ nhặt được chiếc đinh hay đồng xu sau đó cắm vào ổ điện và trên thực tế còn có rất nhiều những mối nguy hiểm khác.
Khuyến khích trẻ chơi tự do không có nghĩa là cha mẹ bỏ mặc không để ý tới bé. Nguồn ảnh: Pexels
Bạn nên để những vật sắc nhọn như chìa khóa, dao, dao kéo lên cao, ra khỏi tầm với của trẻ để tránh những tai nạn bất ngờ. Người lớn thường sơ ý việc trẻ hay bắt chước, học theo những hành động chúng nhìn thấy từ cha mẹ, ví dụ kéo tách cafe nóng lại gần, kéo các vật nặng ra khỏi kệ hoặc với những vật ở trên cao… Điều này rất nguy hiểm nếu không có người lớn ở cạnh quan sát.
Cha mẹ đặc biệt cảnh giác với nguy cơ trẻ bị hóc, nghẹn. Các bé thường tò mò cho vật lạ vào miệng. Theo báo cáo từ năm 1995 đến năm 2015 được thực hiện bởi tiến sĩ Kenya Kamimura đến từ Đại học Niigata Nhật Bản, có tới 75% trẻ dưới 5 tuổi nuốt phải dị vật. Vậy nên, cha mẹ để trẻ khám phá vui chơi nhưng cần chú ý để mắt xem chúng đang làm gì.
Bài viết liên quan: Mẹ nên làm gì khi trẻ thường hay gây hấn, đánh bạn?
Đôi lời từ Sao tử vi
Vui chơi luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Cha mẹ hãy khuyến khích trẻ khám phá môi trường sống một cách độc lập và an toàn. Đó là điều quan trọng để trẻ tìm hiểu về bản thân và thế giới xung quanh.
Trẻ rất hứng thú với những món đồ trong nhà. Tuy nhiên với bản tính tò mò ưa khám phá, chỉ cần cha mẹ sơ ý các vật dụng trong nhà có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Vì vậy, cha mẹ nên cân nhắc mua cho cho trẻ những món đồ chơi nhập vai phù hợp với độ tuổi để trẻ có thể thỏa sức vui chơi, khám phá một cách an toàn.
Tổng hợp từ Verywellfamily
