Ân oán là một cảm xúc tiêu cực chỉ khiến lòng người bất an, đầu óc chẳng lúc nào thanh thản. Con người ta thường dễ dàng quên đi chuyện ân nghĩa, ơn giúp đỡ nhưng lại ghi nhớ oán thù cả đời, đến khi chết có lẽ vẫn chưa buông bỏ được sự oán hận về một điều gì đó. Bởi vậy mới có những quan niệm về ân oán như “mười năm báo thù chưa muộn”, “mối thù truyền kiếp”.
Ân oán giữa người với người xảy ra do chính bản ngã của mỗi người, con người có lòng tự ái rất cao, chỉ coi trọng bản thân mình. Cho nên chỉ cần một lời không vừa tai, một sự thất ý, họ lập tức có thể quên sạch những yêu thương, ơn nghĩa trước đó để trở nên ghét bỏ, thậm chí vừa oán vừa hận một cách dễ dàng. Chọn đền ơn hay báo oán là phúc – nghiệp của mỗi người. Không giận không oán sẽ không đau khổ.
Trên đời này, chữ “ân” thì ít mà chữ “oán” thì nhiều. Bởi vậy con người mới cứ mãi vùng vẫy trong nỗi muộn phiền vì chuyện vay rồi trả, trả rồi vay, cứ thế triền miên mãi không dứt do chính bản thân mình gây ra.
Những oán thù mình gặp hôm nay thực chất đều là hậu quả của cái xấu cái ác mà mình đã tạo ra từ trước đó. Mình khổ do chính mình chứ chẳng phải ai khác làm. Mọi việc trên đời đều do cái tâm mình sinh ra. Muốn được sống sung sướng, hạnh phúc thì nên sống thiện, sống biết báo ơn. Còn cứ mãi ôm hận, tham lam, sân si ích kỷ thì chỉ có thể sống trong khổ đau phiền não cả đời.
Ân oán là chuyện chẳng thể giải quyết một sớm một chiều, nhưng chắc chắn không giận không oán sẽ không còn khổ đau. Người hiểu được đạo lý đó, biết tu tâm dưỡng tính sẽ chẳng bao giờ sinh lòng oán hận để rồi tự mình làm khổ mình. Người không sáng tỏ được, sẽ mãi đắm chìm trong oán thù khổ đau chẳng thể thoát ra.
