Không phải chỉ riêng loài người mới cần phải đoàn kết mà các loài vật vô tri cũng cần phải hòa hợp đoàn kết. Thuở trước, trong dãy Hy Mã Lạp Sơn, một ngọn gió thổi qua rừng cây sa-la, tuy thế vì các cây, lùm cây, bụi cây, dây leo… của khu rừng ấy cột chặt với nhau, nên cơn gió không thể làm ngã một cây nào, chỉ thổi lướt qua trên đầu cây thôi. Nhưng trong sân có một cây sa-la rất lớn đứng một mình, đầy đủ cành cây, thân cây, nhưng không cột chặt với các cây khác, nên gió thổi bật gốc ngã xuống đất. Vì lý do này, các vị cần phải sống hòa hợp, hoan hỷ với nhau.
Nói vậy xong, theo lời thỉnh cầu của các Tỷ-kheo, bậc Ðạo Sư kể câu chuyện quá khứ.
Thuở xưa, Bồ-tát sanh làm thần cây trong một rừng cây sa-la. Bồ-tát nói với các bà con:
– Khi các ngươi lựa chọn trú xứ, chớ lựa chọn các cây mọc một mình ở khoảng trống. Hãy lựa chọn trú xứ chung quanh chỗ mà ta đã lựa chọn trong rừng sa-la này.
Các thần cây hiền trí làm theo lời Bồ-tát, lựa chọn trú xứ của họ quanh trú xứ của Bồ-tát.
Những thần cây không có trí nói:- Sao chúng ta lại lựa chọn trú xứ ở trong rừng? Chúng ta hãy lựa chọn trú xứ tại chỗ có người, ngoài cửa các làng, thị trấn, kinh đô, vì các thần cây sống gần làng nhận được lễ vật cúng dường tối thượng và danh vọng tối thượng.
Vì thế những thần cây ấy lựa chọn trú xứ tại con đường có người, những chỗ có cây lớn, tại các khoảng trống. Một hôm, mưa to gió lớn nổi lên, những cây xưa nhất ở trong rừng có rễ ăn sâu chắc chắn đã kiên trì đứng riêng biệt trong quá khứ, các cây ở các làng, thị trấn… cũng đều bị gãy cành và thân, bị bật gốc rễ và ngã xuống.
Trái lại, khi dông tố thổi qua rừng, các cây sa-la đứng thành nhóm cột chặt vào nhau, tuy dông tố có đánh mạnh chỗ này chỗ kia, nhưng không thể làm ngã một cây nào. Các thần cây có trú xứ bị phá vỡ, không còn chỗ nương tựa, tay bồng các con nhỏ đi đến dãy Hy Mã Lạp Sơn và kể lại nỗi đau khổ của mình cho chư thần trong rừng sa-la. Những vị này báo cáo cho Bồ-tát biết sự việc này. Bồ-tát nói:
– Chính vì chúng không vâng theo lời các bậc hiền trí, đi đến trú xứ không đủ nhân duyên, nên gặp phải sự tình như vậy.
Rồi Bồ-tát thuyết pháp qua bài kệ này:
Lành thay, nhiều bà con,
Như cây sanh từ rừng,
Gió thổi ngã những cây
Ðứng một mình riêng lẻ.
Bồ-tát thuyết pháp như vậy và sống cho đến khi mạng chung, Bồ-tát đi theo duyên của mình.
Bậc Ðạo Sư nói:
– Như vậy, thưa Ðại vương, các bà con cần sống với nhau trong hòa hợp, hòa thuận, hoan hỷ, ái kính nhau. Sau khi thuyết pháp thoại này, bậc Ðạo Sư nhận diện Tiền thân như sau:
– Chư thần là hội chúng của đức Phật, còn vị thần hiền trí là Ta vậy.
(Trích soạn từ: Kinh Chuyện Luật Cây Rừng – Hòa thượng Thích Minh Châu – Việt dịch. Xem: Đại tạng kinh Việt Nam, Kinh Tiểu bộ – tập 4, Nxb. Tp Hồ Chí Minh, 2001 (Phật lịch 2545), tr. 474-477)
