Không có cuộc đời nào mà không cho phép hay cấm mình chánh niệm. Tại mình viện lý do thôi. Cuộc đời chỉ không cho phép mình làm sai như: sát sanh, trộm cắp… Nhưng người đời vẫn làm ngược lại, đừng nói chi là đến luật đạo. Luật đời cũng có luật của nó là giữ ngũ giới, chỉ cần làm bấy nhiêu đó thôi là được yên vui rồi. Có luật đời nào mà không cho mình hành giáo Pháp? Vì thế sư hay nói tác ý là quan trọng, tác ý chính là nghiệp. Tác ý giữ giới rất quan trọng. Chúng ta phải xem xét cẩn thận việc làm của mình và quyết định là như vậy đó.
Tham ái xuất phát từ đâu? Nó đến từ chính tâm của chúng ta. Thật ra, nó ở trong tâm ta từ hồi nào đến giờ. Chính vì có lòng tham muốn nên chúng ta mới luân hồi đến ngày hôm nay.
Bây giờ chúng ta hành thiền và đi trên con đường giải thoát mà Đức Phật chỉ cho chúng ta. Đó là con đường có tám chi – chia thành ba nhóm:
– Nhóm thứ nhất gọi là tuệ gồm: chánh kiến và chánh tư duy.
– Nhóm thứ hai gọi là giới gồm: chánh ngữ, chánh nghiệp và chánh mạng.
– Nhóm thứ ba là định gồm: chánh tinh tấn, chánh niệm và chánh định.
Đây là bản đồ mà chúng ta cần học thuộc lòng khi đi trên con đường này.
Các vị thiền sư luôn khuyến khích và khuyên nhỉ thiền sinh phải luôn có trí nhớ ghi nhận kịp thời. Khi tham ái sanh lên – hãy biết là tham ái sanh lên. Đôi khi tham ái rất là vi tế và chúng ta không thấy được. Tham ái thể hiện bằng nhiều cách . Mỗi người ai cũng có sự thích – sự muốn riêng. Có bao nhiêu đối tượng: mắt thấy, tai nghe, mũi ngửi, lưỡi nếm, thân đụng chạm…. là có bấy nhiêu sự ham muốn liên tục sanh lên từ đó. Hễ chúng ta thiếu chánh niệm là nó sanh lên liền. Nó sanh lên vì nó nằm ngay trong tâm ta.
Như vậy khi đối tượng đến, hành giả phải luôn luôn có trí nhớ để ghi nhận và theo dõi tâm mình. Các vị thiền sư luôn luôn khẳng định – không có gì tốt và hữu hiệu hơn để chế ngự tham ái là luôn luôn ghi nhận, luôn luôn chánh niệm.
