Khi một ai đó gây đau khổ cho mình, thay vì oán thù, ta nên thương xót họ. Đó là pháp quán từ bi. Bởi do vô minh nên họ gây cho ta đau khổ và việc làm đó, chắc chắn họ sẽ lãnh hậu quả trong tương lai. Do vậy, ta nên thương họ hơn là oán trách họ.Thời Phật còn tại thế, một hôm Phú-lâu-na đến xin đức Phật đi giáo hóa tại một xứ nọ. Phật nói:
– Ta nghe dân ở đó chưa được khai hóa. Họ rất hung dữ. Ông về đó liệu có kham nổi không?
Phú-lâu-na thưa:
– Bạch Thế Tôn, vì dân ở đó chưa được khai hóa nên con phải có trách nhiệm khai hóa họ; vì họ hung dữ nên con mới đem giáo pháp từ bi về để chuyển hóa họ.
Từ bi vẫn là mẹ
Phật hỏi:
– Nhưng khi ông đang thuyết pháp, người ta chửi ông thì sao?
– Bạch Thế Tôn, nếu họ chửi con, con nghĩ họ vẫn còn tốt vì họ chưa đánh đập con.
– Giả sử họ đánh đập ông thì sao?
– Bạch Thế Tôn, con nghĩ họ vẫn còn tốt vì họ chưa giết con.
– Giả sử họ giết ông thì sao?
Phú-lâu-na thưa:
– Bạch Thế Tôn, nếu đó là sự thật thì con nghĩ rằng cái chết của con cũng có thể cảm hóa được họ, vì con đã hy sinh cho mục đích hoằng pháp. Nhưng, điều mà con thương họ nhất là nếu họ giết con, họ sẽ bị quả báo đau khổ. Do vậy, con phải thương họ nhiều hơn.
Phật khen:
– Lành thay! Ông có thể thành công trong việc giáo hóa dân bản xứ.
Như vậy, khi một sự việc không may đến với ta, thay vì ôm ấp nỗi khổ ta nên quán từ bi để biết thương những người đã gây cho ta đau khổ. Quán được vậy, ta sẽ không ôm lòng oán hận.
