Người mê tạo ra chúng, nhận diện chúng, cho chúng là ở xa hay ở gần, ở ngoài hay ở trong. Sự phân biệt đối đãi đó gọi là “nhị nguyên đối đãi”, là gốc của mọi phiền não. Trong thế giới hiện tượng điều này thường hay xảy ra.
Những điều Đức Phật dạy giúp chúng ta khai mở được trí tuệ vô thượng. Không ai có thể dùng ngôn từ mà diễn tả lại điều ấy được, chỉ có thể tự mình kinh nghiệm lấy thôi.
Nếu thấy tâm đồng với thời gian vô tận vô thủy vô chung, thì người ấy sẽ chóng đạt Đạo, còn nếu đặt ra một thời điểm trong tâm và nhắm vào một điểm đến nào đó, người ấy sẽ chậm đạt Đạo.
Người trí biết tâm mình là Đạo, người bình thường thấy Đạo ở ngoài tâm. Người ấy không biết Đạo ở đâu, mà cũng chẳng biết tâm mình chính là Đạo.
Một vị thầy có thể có hai loại đệ tử:
Người nào nghe thầy giảng mà không chấp trước những gì hữu vi hay không hữu vi, hình tướng hay không hình tướng, cũng chẳng bám giữ ý niệm gì về động hay tịnh… đó là người đệ tử thông tuệ.
Còn người nào ham muốn hiểu biết nhiều, thu thập những điều diễn giải, và lẫn lộn cái tốt với cái xấu là người đệ tử bình thường.
Người đệ tử thông tuệ không bám vào những lời thầy giảng, mà tự mình thể nghiệm chân lý. Người đệ tử bình thường nương tựa vào những lời của thầy để dần dần tìm hiểu sự thật.
Người đệ tử thông tuệ lĩnh hội được nguyên lý ngay tức thì, người ấy không cho là tâm mình nâng cao khi nghe lời thầy giảng, cũng chẳng tìm cầu bắt chước theo trạng thái tâm của những bậc trí giả, người ấy đã vượt qua sự đối đãi phân biệt của trí tuệ & si mê.
Người nghe giảng pháp và không còn bám víu vào những dục vọng thế gian, không yêu Phật hay yêu Pháp, nhưng nếu được bảo phải chọn một trong hai, mà người ấy chọn sự an tĩnh hơn vọng động, chọn trí tuệ hơn là si mê, chọn tịnh hơn là động và cố chấp thủ vào một bên, người ấy là một đệ tử bình thường.
Người nào có thể vượt qua được sự phân biệt giữa trí tuệ và vô minh, không chấp trước vào những lời pháp thoại, không sống trong sự luôn luôn phán xét thế nào là đúng là phải, cũng chẳng mong cầu sẽ trở thành Phật hay Bồ Tát, người ấy là một đệ tử thông tuệ…
