Phật học

Hiểu về tâm hỷ

Chia sẻ
Hiểu về tâm hỷ
Chia sẻ

Tâm hoan hỷ nghĩa là gì?

Tâm hỷ (Mudita)

Nhận diện và phát triển tâm hỷ là cần thiết cho đời sống hạnh phúc của tất cả mọi người

Cho nên dù xuất gia hay tại gia cũng cần hiểu và tu tập tâm hỷ

Hỷ là đức hạnh cao thượng thứ ba trong bốn tâm rộng lớn

Hỷ, vui (Mudita).

Về định nghĩa hỷ là trạng thái phần vui mừng, hớn hở, hài lòng, hân hoan, phấn khởi, thích thú, hoan hỷ, vui vẻ của tâm. 

Hỷ, không phải chỉ là trạng thái thỏa thích suông, cũng không phải cảm tình riêng đối với người nào. Hỷ là tâm vui thích trước hạnh phúc của người khác, trước sự thành công của các chúng sanh khác.

Ngược lại với tâm hỷ là tâm ganh tỵ. Hỷ là niềm vui làm tiêu tan lòng ganh tỵ.

Lòng ganh tỵ có sức phá hoại vô cùng nguy hiểm, gây khổ đau cho bản thân và người khác. Có nhiều người lấy làm khó chịu bực tức khi thấy hoặc nghe nói người khác có thành tích thành công được khen tặng….

Thấy người khác bị thất bại thì vui mừng, hớn hở mà không thể chịu đựng sự thành công của kẻ khác, thậm chí cố gắng phá hoại hoặc bóp méo sự thật để chê bai, thay vì vui lên để tán dương thắng lợi của người.

Người có tâm Hỷ trực tiếp hưởng nhiều lợi ích do tâm ấy đem lại, hơn là người khác, vì tâm Hỷ không chấp chứa lòng ganh tỵ. Về một phương diện khác, người có tâm Hỷ không bao giờ làm trở ngại tiến bộ và phá hoại thanh danh của người khác. 

Tâm hỷ đối với bà con thân bằng quyến thuộc phát hiện rất dễ dàng phát khởi nhưng khó mà thể hiện trước những kẻ thù người ghét.

Con người bình thường không bao giờ có thể biểu lộ sự hoan hỷ vui mừng trước cái vui của người kẻ thù người ghét.

Lòng ganh tỵ lại còn thúc đẩy con người làm những điều trái lương tâm thậm chí ác độc.

Có rất nhiều cấp độ hỷ, tạm có thể phân các loại hỷ như sau:

Tiểu hỷ: niềm vui nho nhỏ

Sát na hỷ (cái vui chớp nhoáng) như tia chớp lóe lên rồi mất.

Hải triều hỷ: như mưa rào, như cơn sóng lượn tuôn vào bờ, cũng mạnh nhưng không lâu

Khinh hỷ: niềm vui thư thái nhẹ nhàng lâng lâng bay bổng

Biến mãn hỷ: Niềm vui thấm nhuần toàn thân, có tính ổn định và lâu.

Trong sơ thiền và nhị thiền, hành giả có tâm hỷ nhưng đến tam thiền thì không còn hỷ mà chỉ có lạc. 

Tứ vô lượng

Tu tâm hỷ

Niềm vui không chấp

Diệt trừ ganh tị

Cần lắm thay

Bài viết cùng chuyên mục
Niệm Định Tuệ (Theo Tỷ Khưu Nguyên Tuệ)
Phật học

Niệm Định Tuệ (Theo Tỷ Khưu Nguyên Tuệ)

Niệm – Định – Tuệ là ba yếu tố căn bản, chính...

Minh và Vô Minh: Căn Nguyên Đau Khổ và Con Đường Giải Thoát
Phật học

Minh và Vô Minh: Căn Nguyên Đau Khổ và Con Đường Giải Thoát

Văn bản “Minh và Vô Minh” trình bày một cách tiếp cận...

Đến Để Mà Thấy: Giáo Lý Phật Giáo Cốt Lõi
Phật học

Đến Để Mà Thấy: Giáo Lý Phật Giáo Cốt Lõi

Đến để mà thấy là một trong những đặc tính quan trọng...

Luân hồi tái sinh: Giải Mã Luân Hồi Tái Sinh và Giải Thoát
Phật học

Luân hồi tái sinh: Giải Mã Luân Hồi Tái Sinh và Giải Thoát

Luân hồi tái sinh là một vấn đề được đề cập trong...

Bát Chánh Đạo: Lộ trình tâm bát tà đạo và bát chánh đạo
Phật học

Bát Chánh Đạo: Lộ trình tâm bát tà đạo và bát chánh đạo

Bát Chánh Đạo (tiếng Pali: Aṭṭhaṅgika Magga, nghĩa là con đường tám...

Để không uổng phí một kiếp người
Phật học

Để không uổng phí một kiếp người

Chúng ta đi qua một kiếp người quá vất vả, đi qua...

Tiêu thụ trong chánh niệm
Phật học

Tiêu thụ trong chánh niệm

Làm thế nào để biết truyền thông nào là lành mạnh, truyền...

Nghiệp quả của gieo niềm thất vọng cho người khác
Phật học

Nghiệp quả của gieo niềm thất vọng cho người khác

Khi chọn mua cho mình một thứ gì đó, chúng ta thường...