Lao động là một lĩnh vực được nhiều người quan tâm, bởi với nhu cầu hiện nay của nền kinh tế thì không thể nào thiếu đi lao động. Tuy nhiên không phải lúc nào người lao động hay người sử dụng lao động đều có thể tự quản lý. Vậy, điều kiện lao động là gì? Điều kiện sử dụng lao động là gì?
1. Điều kiện lao động là gì?
Trước khi đi vào khái niệm điều kiện lao động là gì? Tác giả xin được giới thiệu đến các bạn đọc giả khái niệm về lao động như sau:
Lao động được hiểu là việc thực hiện công việc nhất định của người lao động hoặc rõ hơn đó chính là những việc làm, những công việc cần được thực hiện để xử lý một vấn đề nào đó. Việc thực hiện có thể thực hiện bằng tay, chân hoặc có thể bằng trí óc của con người. Và tương đương với đó chính là người thực hiện những công việc sẽ được người sử dụng lao động chi trả một khoản lương phù hợp với sức lao động bỏ ra.
Theo đó, điều kiện lao động là tổng thể các yếu tố tự nhiên, xã hội, kinh tế, kỹ thuật thể hiện thông qua các phương tiện hỗ trợ lao động như máy móc, thiết bị, phương tiện,… đối tượng lao động như công việc lao động bằng tay chân hay bằng trí óc…., thời gian lao động là bao lâu,….quy trình công nghệ để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của công ty,…từ tất cả các yếu tố trên sẽ tạo một điều kiện nhất định cho người lao động trong quá trình làm việc.
Như vậy, điều kiện lao động gồm:
- Công việc phải làm như gọi điện cho khách hàng, tìm kiếm khách hàng thông qua những dữ liệu, thông tin, data có sẵn, sử dụng kỹ năng học được để vận dụng vào máy móc, phương tiện cần phải hoàn thành theo nhu cầu của khách hàng…Hiện nay với nhu cầu ngày càng phát triển của xã hội và nền kinh tế thì lượng công việc rất nhiều. Chính vì thế mà người sử dụng lao động rất quan tâm đến trình độ của nhân viên. Do đó, cũng kéo theo nhu cầu cạnh tranh tìm kiếm việc làm của người lao động.
- Thời gian làm việc. Đây là điều kiện mà hầu như người sử dụng lao động đều rất quan tâm. Bởi lẽ trong nhiều trường hợp sẽ có những công việc đột xuất, những công việc bắt buộc người lao động phải thực hiện thường xuyên nếu rơi vài giai đoạn cần thiết thì thời gian làm việc là điều rất cần thiết. Những người lao động luôn chủ động được thời gian sẽ khiến cho người sử dụng lao động luôn hứng thú hơn.
- Thời giờ nghỉ ngơi, thì tùy thuộc vào từng công ty mà sẽ có quy định về thời gian nghỉ ngơi đảm bảo cho người lao động.
- Địa điểm làm việc như tại khu công nghiệp, khu chế xuất hay tại các vùng nông thôn…Và nhiều người lao động luôn muốn địa điểm làm việc phải là những nơi nổi tiếng…Tuy nhiên thì việc người lao động chấp nhận được những nơi làm việc trong điều kiện khó khăn, hay xa xôi trên vùng núi,…hoặc thường thay đổi địa điểm làm việc trong một khoảng thời gian nhất định sẽ là một lợi thế khi tuyển dụng.
- Điều kiện về an toàn lao động. An toàn lao động là điều mà hầu như bản thân mỗi người lao động đều rất quan tâm, bởi nó ảnh hưởng đến chính tính mạng của bản thân. Do đó đối với những ngành nghề đặc thù thì sức khỏe luôn là điều được các nhà tuyển dụng quan tâm.
- Vệ sinh lao động;
- Bảo hiểm xã hội. Đây là chế độ mà được người lao động quan tâm khi lựa chọn nơi làm việc. Những chế độ bảo hiểm tốt sẽ thu hút được những lao động có tiềm năng.
- Tiền lương, bất kỳ người lao động nào khi đi làm đều quan tâm đến lương. Chính vì vậy mà khi chế độ lương hấp dẫn sẽ thu hút được những người lao động thật sự giỏi và động lực để khiến cho người lao động cố gắng nâng cao trình độ kỹ năng của bản thân để có thể hưởng được lương cao.
- Tiền thưởng và phụ cấp. Đây là khoản tiền thu hút những người lao động có tiềm năng về công ty. Chính vì vậy mà đối với những công ty có chế độ tiền thưởng và phụ cấp hấp dẫn sẽ thu hút nhiều người lao động có tiềm năng.
- Định mức lao động đối với người lao động.
Như vậy, đây là những nội dung được người lao động quan tâm khi có nhu cầu tìm kiếm việc làm. Bên cạnh đó để có thể được nhà tuyển dụng chú ý thì bản thân người lao động cần phải chuẩn bị cho bản thân những kỹ năng, trình độ chuyên môn nhất định và những kỹ năng mềm để có thể được ứng tuyển vào vị trí phù hợp.
2. Điều kiện sử dụng lao động là gì?
Điều kiện sử dụng lao động được hiểu là điều kiện cần có để doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động cần phải có, theo đó điều kiện sử dụng lao động chính là những yếu tố đã được pháp luật quy định, hướng dẫn cụ thể:
Thứ nhất, tiền lương
Theo quy định hiện nay thì người sử dụng lao động chỉ được sử dụng lao động làm việc trong thời gian là 8 tiếng trong một ngày. Trường hợp có tăng ca thì sẽ được tính tiền làm thêm giờ theo quy định của Bộ luật lao động, cụ thể:
+ Người lao động làm thêm giờ được trả lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm như sau:
a) Vào ngày thường, ít nhất bằng 150%, đây là mức tối thiểu cần phải có.
b) Vào ngày nghỉ hằng tuần, ít nhất bằng 200%, đây là mức tối thiểu người sử dụng lao động cần phải trả cho người lao động nếu trúng vào các ngày nghỉ hằng tuần theo quy định của công ty.
c) Vào ngày nghỉ lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương, ít nhất bằng 300% chưa kể tiền lương ngày lễ, tết, ngày nghỉ có hưởng lương đối với người lao động hưởng lương ngày.
+ Người lao động làm việc vào ban đêm thì được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc của ngày làm việc bình thường.
+ Người lao động làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc trả lương theo quy định trên thì người lao động còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày của ngày làm việc bình thường hoặc của ngày nghỉ hằng tuần hoặc của ngày nghỉ lễ, tết.
Thứ hai, về thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi
Một, về thời gian làm việc
Thời gian làm việc theo quy định tại Điều 105 của Bộ luật lao động quy định nội dung như sau:
– Thời giờ làm việc bình thường không quá 08 giờ trong 01 ngày và không quá 48 giờ trong 01 tuần.
– Người sử dụng lao động có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động biết; trường hợp theo tuần thì thời giờ làm việc bình thường không quá 10 giờ trong 01 ngày và không quá 48 giờ trong 01 tuần.
Nhà nước khuyến khích người sử dụng lao động thực hiện tuần làm việc 40 giờ đối với người lao động.
- Người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo đảm giới hạn thời gian làm việc tiếp xúc với yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại đúng theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và pháp luật có liên quan.
Hai, về thời gian nghỉ ngơi
Việc nghỉ ngơi của người lao động được pháp luật nước ta quy định chi tiết và được điều chỉnh bởi Bộ luật lao động. Và bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đều phải theo quy định này. Cụ thể được quy định như sau:
- Nghỉ ngơi trong giờ làm việc
+ Người lao động làm việc theo thời giờ làm việc quy định tại Điều 105 của Bộ luật này từ 06 giờ trở lên trong một ngày thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 30 phút liên tục, làm việc ban đêm thì được nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút liên tục.
Trường hợp người lao động làm việc theo ca liên tục từ 06 giờ trở lên thì thời gian nghỉ giữa giờ được tính vào giờ làm việc.
+ Ngoài thời gian nghỉ quy định tại khoản 1 Điều này, người sử dụng lao động bố trí cho người lao động các đợt nghỉ giải lao và ghi vào nội quy lao động.
- Nghỉ chuyển ca
Người lao động làm việc theo ca được nghỉ ít nhất 12 giờ trước khi chuyển sang ca làm việc khác.
- Nghỉ hằng tuần
+ Mỗi tuần, người lao động được nghỉ ít nhất 24 giờ liên tục. Trong trường hợp đặc biệt do chu kỳ lao động không thể nghỉ hằng tuần thì người sử dụng lao động có trách nhiệm bảo đảm cho người lao động được nghỉ tính bình quân 01 tháng ít nhất 04 ngày.
+ Người sử dụng lao động có quyền quyết định sắp xếp ngày nghỉ hằng tuần vào ngày Chủ nhật hoặc ngày xác định khác trong tuần nhưng phải ghi vào nội quy lao động.
+ Nếu ngày nghỉ hằng tuần trùng với ngày nghỉ lễ, tết quy định tại khoản 1 Điều 112 của Bộ luật lao động thì người lao động được nghỉ bù ngày nghỉ hằng tuần vào ngày làm việc kế tiếp.
- Nghỉ lễ, tết: Người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ, tết sau đây:
+ Tết Dương lịch: 01 ngày (ngày 01 tháng 01 dương lịch);
+ Tết Âm lịch: 05 ngày;
+ Ngày Chiến thắng: 01 ngày (ngày 30 tháng 4 dương lịch);
+ Ngày Quốc tế lao động: 01 ngày (ngày 01 tháng 5 dương lịch);
+ Quốc khánh: 02 ngày (ngày 02 tháng 9 dương lịch và 01 ngày liền kề trước hoặc sau);
+ Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương: 01 ngày (ngày 10 tháng 3 âm lịch).
Ngoài hai điều kiện được nêu ở trên thì điều kiện sử dụng lao động còn có thêm một số vấn đề liên quan khác. Như về an toàn, vệ sinh lao động, điều kiện về thưởng, hoa hồng…Đây chính là những yếu tố quyết định đến điều kiện sử dụng lao động dành cho người lao động.
Các văn bản pháp luật có liên quan đến bài viết: Bộ luật lao động 2019