Chùa Xvayton là một ngôi chùa thờ Phật nổi tiếng theo phái Tiểu thừa, tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc chùa tháp của đồng bào Khmer ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tọa lạc tại khóm 3, thị trấn Tri Tôn (An Giang), chùa được xây dựng cách đây trên 200 năm.
Chính điện của chùa nằm ở trung tâm theo hướng Đông Tây. Theo truyền thống, chính điện là nơi hành lễ, thuyết pháp. Nóc tháp chùa chính có cấu trúc Thần Rắn Naga.
Đỉnh tháp chạm hình Thần Bayon bốn mặt. Chùa rực rỡ và đẹp như một giấc mơ. Nền chùa cao gần 2m, được xây bằng đá xanh, ngôi chính điện thanh thoát với mái ngói như một tấm thảm Ba Tư tưởng như sắp bay lên cùng trời xanh, mây trắng.
Từ lần tu sửa lớn lần cuối vào năm 1933, đã hơn 7 thập kỷ đã trôi qua nhưng vẻ đẹp của ngôi chính điện vẫn còn hầu như nguyên vẹn. Bên cạnh, hồ nước và rặng dừa xanh càng làm nổi bật vẻ rực rỡ của chùa và tháp.
Chùa hiện đang lưu giữ các bộ kinh Slấc-rích duy nhất ở Việt Nam (kinh viết trên lá thốt nốt khô) rất có giá trị về văn hóa, lịch sử của người Khmer. Kích thước chuẩn của kinh lá là 6 x 60cm, hoặc có thể ngắn hơn. Độ dày mỏng trang sách tùy thuộc nội dung cốt truyện, nhiều tập hay một tập, nhưng thường bộ kinh lá không nặng, chỉ khoảng 1kg/bộ.
Chữ kinh lá là chữ Khmer cổ. Mỗi lá kinh có khoảng 5 hàng dọc, mỗi dòng viết được khoảng 20 chữ Khmer cổ. Như vậy mỗi lá kinh viết được trên 100 chữ, khi viết tải sang kinh sách tương đương dung lượng 5-6 trang sách.
Vào những ngày lễ Đôn ta (tháng 9), năm mới (tháng 4), cúng kỳ yên phum, sóc mừng hạt cơm mới (khi thu hoạch lúa xong), kinh lá được các sư cả ở chùa diễn đọc cho phật tử nghe. Nhờ dùng thứ lá đặc biệt, nên các kinh lá có thể tồn tại hàng trăm năm mà không bị mối mọt hay côn trùng cắn phá. Càng để lâu mặt lá càng bóng và chữ viết càng nổi rõ.
Việt Nữ
Nguồn link: http://vtv.vn/doi-song/chua-xvayton-o-an-giang-den-bayon-tai-viet-nam-20170425110344688.htm
http://www.chuahoquoc.com/chua-viet-nam/an-giang-chua-xvayton-ngoi-chua-co-nhieu-bo-kinh-la-nhat
