Sự ra đời của Web2 (Web 2.0) và Web3 (Web 3.0) đã thay đổi hành vi của người dùng trực tuyến. Cùng tìm hiểu về Web2 và Web3 nhé!
Web2 là gì? Định nghĩa Web 2.0
Web2, hay còn được biết đến như Web 2.0, đại diện cho một giai đoạn mới của Internet, mở cửa cơ hội cho tương tác và sự hợp tác giữa người dùng thông qua các nền tảng truyền thông xã hội, tạo ra một cộng đồng ảo nơi mỗi cá nhân có vai trò người tạo nội dung.
Web2 đề cập đến phiên bản của Internet mà hầu hết chúng ta biết ngày nay. Một mạng internet được thống trị bởi các công ty cung cấp dịch vụ để đổi lấy dữ liệu cá nhân của bạn.
Khác biệt so với thế hệ trước đó – Web 1.0, nơi người dùng chỉ có thể tiêu thụ nội dung một cách thụ động, Web 2.0 mang đến sự tương tác và kết nối. Ví dụ điển hình của Web 2.0 là các trang mạng xã hội (như Facebook, Blog, Wiki), các nền tảng chia sẻ video (như YouTube), và dịch vụ chia sẻ hình ảnh (như Flickr), cùng với các ứng dụng web và dịch vụ lưu trữ khác.
Thuật ngữ Web 2.0 được đưa ra bởi Darcy DiNucci vào năm 1999 và sau đó được lan truyền bởi Tim O’Reilly và Dale Dougherty tại Hội nghị Web 2.0 đầu tiên vào năm 2004. Nó tượng trưng cho một sự tiến bộ trong trao đổi thông tin và sự kết hợp giữa mọi người trên mạng thông qua ứng dụng web, và đặt người dùng vào trung tâm của mô hình này.
Xem Khoá Học Của 200Lab
Web3 là gì? Khái niệm Web 3.0
Web3, hay còn được gọi là Semantic Web, đại diện cho thế hệ thứ ba của Internet, mang mục tiêu tạo ra các trang web và ứng dụng web thông minh. Trong Web 3.0, mọi thứ, từ con người đến các đối tượng, sẽ được kết nối với nhau, hình thành một môi trường thông minh và liên kết.
Không như trước đây, Web 3.0 không tập trung ứng dụng vào một máy chủ hay cơ sở dữ liệu duy nhất. Thay vào đó, nó chạy trên mạng lưới blockchain, một môi trường phi tập trung với nhiều nút ngang hàng hoặc kết hợp cả hai, tạo ra một giao thức kinh tế kết hợp với tiền điện tử.
Web3, trong ngữ cảnh của Ethereum, đề cập đến các ứng dụng phi tập trung chạy trên blockchain. Đây là những ứng dụng cho phép mọi người tham gia mà không cần kiếm tiền từ dữ liệu cá nhân của họ.
Các ứng dụng này, được gọi là ứng dụng phi tập trung, sẽ trở nên phổ biến trong Web 3.0.
Xem Khoá Học Của 200Lab
Những lợi ích của Web3 bạn cần biết
Nhiều nhà phát triển Web3 đã chọn xây dựng dapp vì sự phân quyền vốn có của Ethereum:
- Bất kỳ ai trong mạng đều có quyền sử dụng dịch vụ – hay nói cách khác, không cần có quyền.
- Không ai có thể chặn bạn hoặc từ chối bạn truy cập vào dịch vụ.
- Thanh toán được tích hợp thông qua token gốc, ether (ETH).
- Ethereum hoàn chỉnh, có nghĩa là bạn có thể lập trình khá nhiều thứ.
So sánh thực tế Web2 và Web3
1. Web2
- Twitter có thể kiểm duyệt bất kỳ tài khoản hoặc tweet nào.
- Dịch vụ thanh toán có thể quyết định không cho phép thanh toán cho một số loại công việc nhất định.
- Máy chủ cho các ứng dụng gig – economy có thể đi xuống và ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động.
2. Web3
- Các tweet trên Web3 không thể thay đổi được vì kiểm soát được phân cấp.
- Ứng dụng thanh toán Web3 không yêu cầu dữ liệu cá nhân và không thể ngăn thanh toán.
- Máy chủ Web3 không thể ngừng hoạt – họ sử dụng Ethereum, một mạng phi tập trung gồm hàng nghìn máy tính chương trình phụ trợ.
Điều này không có nghĩa là tất cả các dịch vụ cần phải được chuyển thành một dapp. Những ví dụ này là minh họa về sự khác biệt chính giữa dịch vụ web2 và web3.
Các hạn chế của Web3
Web3 hiện có một số hạn chế như dưới đây:
- Khả năng mở rộng – giao dịch chậm hơn trên web3 vì chúng được phân cấp. Các thay đổi đối với trạng thái, chẳng hạn như một khoản thanh toán, cần phải được xử lý bởi người khai thác và được phổ biến trên toàn mạng.
- UX – tương tác với các ứng dụng web3 có thể yêu cầu các bước bổ sung, phần mềm và giáo dục. Đây có thể là một trở ngại cho việc áp dụng.
- Khả năng truy cập – việc thiếu tích hợp trong các trình duyệt web hiện đại khiến hầu hết người dùng không thể truy cập web3.
- Chi phí – hầu hết các dapp thành công đều đưa một phần rất nhỏ mã của họ lên blockchain vì nó đắt.
So sánh mạng kỹ thuật số tập trung và phi tập trung
Dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn liệt kê những ưu và nhược điểm của mạng kỹ thuật số tập trung và phi tập trung:
Hệ thống tập trung:
- Đường kính mạng thấp (tất cả những người tham gia được kết nối với một cơ quan trung ương); thông tin được truyền đi một cách nhanh chóng, vì việc truyền tải được xử lý bởi một cơ quan trung ương với nhiều nguồn lực tính toán.
- Thông thường, hiệu suất cao hơn (thông lượng cao hơn, sử dụng ít tài nguyên tính toán hơn) và dễ thực hiện hơn.
- Trong trường hợp dữ liệu mâu thuẫn, việc giải quyết rất rõ ràng và dễ dàng: nguồn gốc cuối cùng của sự thật là cơ quan trung ương.
- Điểm yếu duy nhất: các tác nhân độc hại có thể đánh sập mạng bằng cách nhắm mục tiêu vào cơ quan trung ương.
- Việc điều phối giữa những người tham gia mạng dễ dàng hơn nhiều và được xử lý bởi một cơ quan trung ương. Cơ quan trung ương có thể buộc những người tham gia mạng chấp nhận các bản nâng cấp, cập nhật giao thức,… với rất ít rắc rối.
- Cơ quan trung ương có thể kiểm duyệt dữ liệu, có khả năng cắt các phần của mạng tương tác với phần còn lại của mạng.
- Việc tham gia vào mạng này được kiểm soát bởi cơ quan trung ương.
Hệ thống phi tập trung:
- Những người tham gia ở xa nhất trên mạng có thể có nhiều khả năng cách xa nhau. Thông tin phát đi từ một phía của mạng có thể mất nhiều thời gian để đến được phía bên kia.
- Thông thường hiệu suất thấp hơn (thông lượng thấp hơn, sử dụng nhiều tài nguyên tính toán hơn) và phức tạp hơn để triển khai.
- Một giao thức (thường phức tạp) là cần thiết để giải quyết tranh chấp, nếu những người ngang hàng đưa ra các tuyên bố mâu thuẫn về trạng thái dữ liệu mà những người tham gia muốn được đồng bộ hóa.
- Không có điểm lỗi nào: mạng vẫn có thể hoạt động ngay cả khi một phần lớn người tham gia bị tấn công hoặc bị đưa ra ngoài.
- Việc điều phối thường khó khăn, vì không có tác nhân duy nhất nào có tiếng nói cuối cùng trong các quyết định cấp mạng, nâng cấp giao thức,… Trong trường hợp xấu nhất, mạng dễ bị đứt gãy khi có bất đồng về thay đổi giao thức.
- Việc kiểm duyệt khó hơn nhiều, vì thông tin có nhiều cách để lan truyền trên mạng.
- Bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào mạng lưới; không có “người gác cổng”. Lý tưởng nhất là chi phí tham gia rất thấp.
Lưu ý: đây là những mẫu chung có thể không đúng trong mọi mạng. Hơn nữa, trên thực tế, mức độ mà mạng được tập trung / phi tập trung nằm trên một phổ; không có mạng nào là hoàn toàn tập trung hoặc hoàn toàn phi tập trung.
Bài viết được chuyển ngữ và biên tập lại từ đây.
Web2 và Web3 đại diện cho hai thế hệ tiến bộ của Internet, mỗi thế hệ mang đến những đột phá đáng kể và ảnh hưởng sâu rộng đối với cách chúng ta tương tác với dữ liệu và thông tin trên mạng.
Web2 đã mở ra một kỷ nguyên mới, khi người dùng trở thành người tạo nội dung, tương tác một cách tích cực thông qua các nền tảng xã hội, chia sẻ thông tin, hình ảnh, video và đóng góp ý kiến cá nhân. Nhưng mọi dữ liệu và quyền kiểm soát đều tập trung vào các nền tảng lớn, tạo ra nguy cơ về quyền riêng tư và an ninh thông tin.
Web3, dưới hình ảnh của một môi trường phi tập trung, sử dụng blockchain và các công nghệ mới, tiến thêm một bước. Nó xem người dùng như chủ sở hữu thực sự của dữ liệu và quyền riêng tư. Các ứng dụng phi tập trung trên nền tảng blockchain mang lại tính minh bạch, đồng thời cho phép giao dịch và tương tác một cách an toàn và không cần trung gian. Web3 mở ra tương lai của một Internet phi tập trung, thông minh và phân quyền, thúc đẩy sự tiến bộ và tạo ra cơ hội mới cho cộng đồng toàn cầu.
Bạn hãy thường xuyên theo dõi các bài viết hay về Lập Trình & Dữ Liệu trên 200Lab Blog nhé. Cũng đừng bỏ qua những khoá học Lập Trình tuyệt vời trên 200Lab nè.
Xem Khoá Học Của 200Lab
Một vài bài viết mới bạn sẽ thích:
Web 3.0 là gì? Làm sao để trở thành Web3 Developer?
WebSocket là gì? Lý do sử dụng WebSocket
Axios là gì? Tìm hiểu về thư viện Axios
Tìm hiểu về automation testing
Đệ quy là gì? Một số lưu ý khi sử dụng đệ quy