Chư Phật đã đoạn vọng tưởng, nên ra khỏi sanh tử luân hồi, được thần thông tự tại. Như vậy, phàm thánh chỉ khác nhau ở chỗ còn vọng tưởng hay hết vọng tưởng.
Vọng tưởng là những suy nghĩ, cảm xúc và nhận thức sai lầm, làm che mờ tâm trí và gây ra phiền não. Khi tâm trí bị vọng tưởng chi phối, chúng ta không thể thấy rõ bản chất thực sự của sự vật và hiện tượng, dẫn đến những hành động sai lầm và khổ đau. Phàm phu, hay những người chưa giác ngộ, vẫn còn bị vọng tưởng chi phối, nên tâm trí họ luôn trong trạng thái mê lầm và lo âu.
Hãy hình dung một người lạc trong sương mù dày đặc. Họ không thể nhìn thấy rõ con đường trước mặt, nên dễ dàng lạc lối và gặp nhiều khó khăn.
Người biết tu phải thắng vọng tưởng
Vọng tưởng cũng giống như sương mù, che mờ tầm nhìn và làm cho tâm trí chúng ta không thể nhận ra chân lý. Phàm phu, vì còn bị vọng tưởng chi phối, sống trong trạng thái mê lầm, không thấy rõ con đường giải thoát và hạnh phúc thực sự.
Chư Phật, những bậc giác ngộ, đã đoạn trừ vọng tưởng, nên tâm trí họ trở nên thanh tịnh và sáng suốt. Khi vọng tưởng không còn, tâm trí không bị che mờ, các Ngài có thể thấy rõ bản chất thực sự của mọi sự vật và hiện tượng.
Sự giác ngộ này giúp Chư Phật ra khỏi vòng sanh tử luân hồi, đạt đến trạng thái thần thông tự tại. Họ không còn bị ràng buộc bởi những quy luật của thế gian, mà sống trong trạng thái tự do và an lạc tuyệt đối.
Hãy hình dung một ngọn núi cao, nơi mà sương mù không thể che phủ. Từ đỉnh núi, mọi thứ hiện ra rõ ràng và sáng tỏ. Chư Phật, những bậc đã đoạn trừ vọng tưởng, giống như đứng trên đỉnh núi cao ấy, có thể nhìn thấy toàn cảnh cuộc sống một cách rõ ràng và chân thực. Sự giác ngộ giúp họ vượt qua những giới hạn của thân xác và tâm trí, đạt đến sự tự do và thần thông tự tại.
Phàm và Thánh chỉ khác nhau ở chỗ còn vọng tưởng hay hết vọng tưởng. Phàm phu vì còn vọng tưởng nên sống trong mê lầm, lo âu và khổ đau. Thánh nhân, những người đã đoạn trừ vọng tưởng, sống trong trạng thái giác ngộ, an lạc và tự tại. Sự khác biệt này không phải là do bản chất, mà là do sự dụng công không đồng.
Việc dụng công, hay sự tu tập và rèn luyện tâm trí, chính là con đường để chuyển hóa từ phàm phu thành thánh nhân. Khi chúng ta dụng công tu tập, từng bước đoạn trừ vọng tưởng, tâm trí trở nên thanh tịnh và sáng suốt hơn. Sự dụng công này đòi hỏi sự kiên trì, lòng quyết tâm và sự hiểu biết sâu sắc về giáo lý Phật giáo.
Hãy hình dung một người đang leo núi. Họ bắt đầu từ chân núi, nơi có nhiều sương mù và khó khăn, nhưng từng bước leo lên, họ dần dần thoát khỏi sương mù và nhìn thấy bầu trời trong xanh. Sự tu tập cũng giống như việc leo núi, khi chúng ta từng bước đoạn trừ vọng tưởng, tâm trí trở nên sáng suốt và thanh tịnh, cuối cùng đạt đến đỉnh cao của sự giác ngộ.
Sự khác biệt giữa phàm và thánh chính là kết quả của quá trình tu tập và rèn luyện tâm trí. Phàm phu vì còn vọng tưởng nên sống trong mê lầm, thánh nhân vì đã đoạn trừ vọng tưởng nên sống trong giác ngộ. Đây là sự khác biệt do chỗ dụng công không đồng.